Nguyên nhân vụ tai nạn Jeju Air tại sân bay Muan năm 2024 - Sự cố bảo trì vs Va chạm chim, cần hạ cánh, va chạm tường sau hạ cánh khẩn cấp

An toàn hàng không được quyết định bởi sự tương tác của nhiều yếu tố phức tạp. Bài viết này sẽ phân tích sâu ba chủ đề quan trọng: va chạm với chim, tách quỹ đạo (go-around) và các cơ sở xung quanh đường băng, nhằm cung cấp sự hiểu biết toàn diện hơn về an toàn hàng không.

1. Va chạm với chim (Bird Strike): Phân tích khoa học và đánh giá lại mức độ nghiêm trọng

Va chạm với chim không chỉ đơn thuần là sự va chạm vật lý giữa chim và máy bay, mà còn là hiện tượng tương tác phức tạp của nhiều lĩnh vực kiến thức khác nhau như khí động học, sinh thái học và kỹ thuật.

• Làm sâu sắc thêm vật lý của vụ va chạm:
  • Tính toán xung lượng: Ngoài định luật bảo toàn động lượng, cần phải xem xét sự chuyển đổi năng lượng xảy ra trong quá trình va chạm (năng lượng động → năng lượng biến dạng). Vật liệu của vật va chạm, góc va chạm và vận tốc tương đối ảnh hưởng đến xung lượng.
  • Hiệu ứng xói mòn: Khi cánh quạt quay với tốc độ cao va chạm với chim, hiện tượng xói mòn có thể xảy ra, tạo ra các bọt khí bên trong chất lỏng (dầu động cơ, v.v.), gây ra thêm thiệt hại.
• Các yếu tố sinh thái:
  • Tuyến đường di cư của chim: Cần phân tích tuyến đường di cư của chim xung quanh sân bay để dự đoán thời điểm nguy cơ va chạm với chim và tăng cường các biện pháp phòng ngừa.
  • Hành vi của chim: Nghiên cứu thói quen bay, hành vi bầy đàn và hoạt động kiếm ăn của chim để phát triển các phương pháp kiểm soát chim hiệu quả.
• Các loại hư hỏng máy bay:
  • Hư hỏng động cơ: Có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như hỏng cánh quạt, hỏng máy nén, hỏng buồng đốt và trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến mất chức năng động cơ.
  • Hư hỏng cấu trúc: Có thể xảy ra ở cánh, thân máy bay và đuôi, ảnh hưởng đến hiệu suất khí động học của máy bay và làm giảm độ ổn định trong điều khiển.
  • Hư hỏng thiết bị điện tử: Có thể gây ra tác động trực tiếp hoặc nhiễu điện từ đến thiết bị điện tử như radar và thiết bị liên lạc, gây ra sự cố hoạt động.

2. Phân tích sâu mối liên hệ giữa va chạm với chim và bộ phận đáp đất

Mối quan hệ giữa va chạm với chim và bộ phận đáp đất không phải là mối quan hệ nhân quả trực tiếp mà là thông qua ảnh hưởng gián tiếp.

• Sự yếu kém của hệ thống thủy lực: Nếu va chạm với chim gây hư hỏng đường ống thủy lực, bơm và van, điều này không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động của bộ phận đáp đất mà còn có thể ảnh hưởng đến các thiết bị thủy lực khác như hệ thống điều khiển và hệ thống phanh.
• Sự phức tạp của hệ thống điện/điện tử: Bộ phận đáp đất của máy bay hiện đại hoạt động dựa trên các thiết bị điện tử phức tạp như tín hiệu điện, cảm biến và hệ thống điều khiển máy tính. Nếu một phần của các hệ thống này bị hư hỏng do va chạm với chim, điều này có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng đối với hoạt động của bộ phận đáp đất.
• Sự cố hệ thống phức tạp: Nếu va chạm với chim ảnh hưởng đồng thời đến nhiều hệ thống, điều này có thể dẫn đến việc các hệ thống khác cần thiết cho hoạt động của bộ phận đáp đất (ví dụ: các cánh tà, các tấm chắn gió, phanh) không hoạt động, gây ra các vấn đề liên tiếp đối với hoạt động của bộ phận đáp đất.

2-1. Phân tích khả năng bộ phận đáp đất không hoạt động do bảo trì kém và thiếu sót

Bảo trì kém và thiếu sót có thể là nguyên nhân chính gây ra sự cố bộ phận đáp đất không hoạt động, riêng biệt với va chạm với chim. Điều này có thể xảy ra theo nhiều cách khác nhau.

• Không tuân thủ hướng dẫn bảo trì: Nếu không tuân thủ đúng hướng dẫn bảo trì do nhà sản xuất máy bay hoặc cơ quan quản lý đưa ra, việc kiểm tra và thay thế các bộ phận của bộ phận đáp đất có thể không được thực hiện đúng cách, dẫn đến sự cố. Ví dụ: dầu thủy lực bị ô nhiễm hoặc thiếu, vòi thủy lực bị lão hóa, các thiết bị khóa bị mòn, v.v... nếu không được kiểm tra kỹ có thể dẫn đến sự cố.
• Lỗi bộ phận và sử dụng bộ phận kém chất lượng: Nếu không phát hiện ra lỗi của bộ phận trong quá trình bảo trì hoặc sử dụng các bộ phận kém chất lượng chưa được phê duyệt, điều này có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng đối với hoạt động của bộ phận đáp đất. Đặc biệt, bộ phận đáp đất chịu tải trọng lớn trong quá trình cất và hạ cánh, vì vậy việc quản lý chất lượng bộ phận rất quan trọng.
• Lỗi do con người: Có thể xảy ra lỗi do con người như lắp đặt sai bộ phận hoặc bỏ sót kết nối do lỗi của người bảo trì. Những lỗi này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thống hoạt động của bộ phận đáp đất và dẫn đến tai nạn.
• Thiếu sót trong việc kiểm tra: Nếu không kiểm tra kỹ lưỡng hệ thống bộ phận đáp đất trong quá trình kiểm tra định kỳ, có thể bỏ sót các vấn đề có thể được phát hiện và xử lý trước. Ví dụ: lỗi của công tắc hoạt động của bộ phận đáp đất, hư hỏng dây dẫn, trục trặc cảm biến, v.v... nếu không được phát hiện có thể dẫn đến trường hợp bộ phận đáp đất không hoạt động trong quá trình cất hoặc hạ cánh.
• Quản lý hồ sơ yếu kém: Nếu quản lý hồ sơ bảo trì không được thực hiện đúng cách, có thể không nắm bắt được các vấn đề đã xảy ra trước đây hoặc lịch sử bảo trì, dẫn đến việc các vấn đề tương tự có thể tái diễn. Ngoài ra, còn có thể bỏ sót thời gian thay thế bộ phận.

Jeju Air là hãng hàng không giá rẻ (LCC), nên vấn đề bảo trì do lợi nhuận thấp cũng đang được đặt ra, cần phải theo dõi cuộc điều tra của các cơ quan có thẩm quyền.

3. Tách quỹ đạo (Go-around): tầm quan trọng của phán đoán và kỹ năng lão luyện của phi công

Tách quỹ đạo không chỉ đơn thuần là từ bỏ việc hạ cánh, mà còn là quy trình đòi hỏi kỹ năng bay cao và khả năng phán đoán chính xác để đảm bảo an toàn.

• Tiêu chuẩn quyết định tách quỹ đạo:
  • Sai lệch khỏi đường tiếp cận ổn định: Trường hợp đường tiếp cận không ổn định hoặc lệch khỏi trục tâm đường băng.
  • Thay đổi đột ngột điều kiện thời tiết: Trường hợp xảy ra gió giật đột ngột hoặc tầm nhìn giảm mạnh trước khi hạ cánh.
  • Thay đổi tình trạng đường băng: Trường hợp xuất hiện chướng ngại vật trên đường băng hoặc máy bay trước đó không thể rời đường băng.
  • Chỉ dẫn điều khiển không lưu: Trường hợp phải tách quỹ đạo theo chỉ dẫn của tháp điều khiển.
• Chi tiết quy trình tách quỹ đạo:
  • Tăng công suất: Cần tăng công suất động cơ nhanh chóng và chính xác.
  • Điều chỉnh mũi máy bay: Cần nâng mũi máy bay và duy trì góc độ leo thích hợp.
  • Vận hành các cánh tà và bộ phận đáp đất: Cần vận hành các cánh tà và bộ phận đáp đất theo trình tự đã định.
  • Thông tin liên lạc điều khiển không lưu: Cần thông báo cho tháp điều khiển về việc tách quỹ đạo và nhận hướng dẫn.
• Tầm quan trọng của huấn luyện tách quỹ đạo: Phi công cần phải thành thạo các quy trình tách quỹ đạo trong nhiều tình huống khác nhau thông qua huấn luyện mô phỏng.

4. Sự đa dạng và chức năng của các cơ sở xung quanh đường băng

Xung quanh đường băng có nhiều cơ sở khác nhau được lắp đặt, mỗi cơ sở đều đóng vai trò quan trọng đối với an toàn hàng không và hoạt động hiệu quả của sân bay.

Tuy nhiên, vụ tai nạn này xảy ra ở khu vực có nhiều khoảng trống phía sau bức tường, vì vậy nếu không có bức tường, vụ nổ và hỏa hoạn do va chạm có thể không xảy ra. Cần xem xét kỹ lưỡng xem có cần thiết phải lắp đặt các cơ sở như vậy xung quanh sân bay hay không.

Ngay cả trước bức tường, cũng có một cấu trúc rất chắc chắn (được cho là ăng-ten dẫn đường). Vì máy bay không thể vượt qua cấu trúc này sau khi hạ cánh khẩn cấp, dẫn đến vụ nổ lớn và hư hỏng nghiêm trọng cho máy bay, nên cần phải làm rõ lý do lắp đặt cấu trúc này ở đây.

• Mở rộng chức năng của bức tường (hàng rào):
  • Cách âm: Giảm tiếng ồn từ sân bay lan ra khu vực xung quanh.
  • Tăng cường an ninh: Có thể kết hợp với các thiết bị phát hiện tiên tiến để xây dựng một hệ thống an ninh hiệu quả hơn.
• Đèn dẫn đường (Lead-in Lighting): Giúp phi công dễ dàng nhận biết đường băng vào ban đêm hoặc trong điều kiện thời tiết xấu.
• Đèn giữa đường băng (Runway Centerline Lights): Đèn được lắp đặt dọc theo đường giữa đường băng, giúp máy bay duy trì vị trí giữa đường băng trong quá trình hạ cánh.
• Đèn khu vực tiếp đất (Touchdown Zone Lights): Đèn đánh dấu điểm hạ cánh trên đường băng, giúp xác định chính xác điểm hạ cánh.
• Đèn cuối đường băng (Runway End Lights): Đèn đánh dấu điểm cuối đường băng, giúp ngăn ngừa việc máy bay chạy quá đường băng.
• Thiết bị dẫn đường (Localizer): Thiết bị dẫn đường mặt đất phát sóng từ một đầu đường băng để hướng dẫn máy bay chính xác đến đường giữa đường băng trong quá trình hạ cánh.

Thông tin khác của blog này

https://litt.ly/curator_danbi